Ostatni etap
reżyserWanda Jakubowska
1948
reżyseria Wanda Jakubowska
scenariusz Wanda Jakubowska, Gerda Schneider
zdjęcia Borys Monastyrski
muzyka Roman Palester
wykonawcy Barbara Drapińska, Zofia Mrozowska, Alina Janowska, Aleksandra Śląska, Wanda Bartówna, Barbara Fijewska, Halina Drohocka, Antonina Górecka, Tatiana Górecka, Edward Dziewoński
nagrody Grand Prix – Kryształowy Globus – na MFF w Mariańskich Łaźniach, 1948
FILM BUDZĄCY PODZIW – „OSTATNI ETAP” W PARYŻU, „SŁOWO POLSKIE”, 29 IX 1948
[Po paryskiej premierze] prasa francuska przyznała „Ostatniemu etapowi” oceny pełne zachwytu. Tygodnik „Les Lettres Françaises” stwierdza: „Jest to film najprawdziwszy, za który należy podziękować i pochylić czoła przed Wandą Jakubowską”. „Aube” podkreśla: „‘Ostatni etap’ jest wstrząsającym arcydziełem filmowym”. Tygodnik „Action” konkluduje: „Ten nadzwyczajny film polski wstrząsa sumieniami. Jest to obraz naszych czasów, których pamięć nie zaciera się”.
JAN NEPOMUCEN MILLER, NOWY ETAP POLSKIEGO FILMU, „WARSZAWA. NIEZALEŻNY DWUTYGODNIK LITERACKI”, 1948, NR 4
"Ostatni etap” jest niewątpliwie pierwszym filmem polskim na znaczną miarę artystyczną. Scenariusz filmu o wydźwięku międzynarodowym, wyrwany z samych trzewiów najpotworniejszej rzeczywistości okupacyjnej na ziemiach polskich, powiązany [został] z losem milionowych ofiar katowni hitlerowskiej, jaką była cała ówczesna Europa (…). Mimo makabrycznej treści film ogarnia całą skalę ludzkich uczuć, nie nużąc widza wcale jakąś sztuczną porcją patosu i bohaterstwa; znajdzie się tutaj obok tragizmu i grozy niemałą porcję komizmu i charakterystycznych dla masy ludzkiej błahostek, które uplastyczniają prawdę pełnego człowieka.
okresy historyczne